Anh Phạm Thanh Ca, thị trấn Phú Lộc, huyện Thạnh Trị, tỉnh Sóc Trăng bên số lượng khoai lang trồng trên nền đất lúa sau thu hoạch với sản lượng hơn 160 tấn/5ha. Ảnh: Thúy Liễu
Rất nhiều hộ khi tận mắt nhìn thấy ruộng khoai lang của anh Phạm Thanh Ca - Ấp 3, thị trấn Phú Lộc, huyện Thạnh Trị thu hoạch có củ bám đầy dây khoai khi được nhổ lên khỏi mặt đất đều trầm trồ và ngạc nhiên, bởi năng suất khoai trồng trên nền đất lúa thu hoạch rất nhiều củ. Nhiều hộ dân cho rằng, đây là lần đầu tiên họ thấy tại địa phương có người trồng khoai dưới chân ruộng thành công đến như thế.
Chia sẻ cùng hộ dân tham quan mô hình trồng khoai của gia đình mình, anh Phạm Thanh Ca bộc bạch: “Cây khoai lang dễ trồng, nhẹ công chăm sóc nhưng để cây cho củ tốt, thì phải tùy thuộc vào điều kiện tự nhiên của từng địa phương, nhất là loại đất trồng khoai, vì cây khoai lang thích hợp đất pha cát nhưng trên phần đất lúa của tôi là đất sét. Do vậy, để trồng được khoai lang tôi phải cải tạo đất trong khoảng thời gian nhất định và hạ độ phèn trong đất đến mức thấp nhất trước khi đưa dây khoai trồng trên đất lúa, để dây khoai sinh trưởng tốt không bị ảnh hưởng do nền đất gây ra”.
Anh Thanh Ca chia sẻ thêm: “Tôi thực hiện mô hình trồng khoai khi thu hoạch xong vụ lúa Đông Xuân năm 2021 – 2022, thường thì khi thu hoạch lúa xong tôi sẽ cải tạo đất xuống giống vụ lúa Hè Thu, nhưng với kinh nghiệm hàng chục năm canh tác lúa, vụ lúa Hè Thu lợi nhuận đem về cho người dân không đáng kể, thậm chí có năm bị thua lỗ. Vì vậy, sau khi đi tham quan mô hình trồng khoai của một số tỉnh bạn, học hỏi kiến thức của các hộ nên tôi quyết định không xuống giống lúa vụ lúa Hè Thu mà chuyển sang trồng khoai lang trên diện tích đất lúa 5 ha. Để khoai lang sinh trưởng tốt, trước khi xuống giống khoai phải tạo mô đất hình chóp nón và mô đất cao hơn so với mặt ruộng khoảng 4 tấc, luống cách luống 1,7m và dây khoai trồng trên luống là dây nối liền dây, ước tính 1.000m2 đất thì xuống giống khoảng 1.000 dây khoai”.
Theo anh Thanh Ca, một trong những bí quyết trồng khoai giảm chi phí phân bón là trong giai đoạn làm mô đất thì bỏ thêm một lượng phân hữu cơ vừa phải trên phần đất mô trồng khoai. Qua 60 ngày xuống giống, khoai bắt đầu giai đoạn cho củ, chú ý sử dụng thuốc chuyên dụng ức chế dây khoai phát triển, để rễ khoai trong lòng đất tạo củ và trong suốt thời kỳ này khoai không cần bón thêm phân bón, chỉ sử dụng một số chế phẩm sinh học phòng bệnh chết dây khoai và sâu xanh tấn công. Khoai xuống giống đến thu hoạch trong khoảng thời gian từ 4,5 tháng - 5,5 tháng. Hiện tại, anh Thanh Ca đã thu hoạch dứt điểm diện tích khoai lang 5 ha vào cuối tháng 11/2022, với sản lượng hơn 170 tấn khoai lang thành phẩm. Toàn bộ số khoai trên bán cho các vựa nông sản, trừ chi phí anh thu về lợi nhuận trên 70 triệu đồng/ha, cao hơn gấp 2-3 lần so trồng lúa vụ Hè Thu.
Đồng chí Võ Văn Bé - Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Sóc Trăng nhận định, việc đưa cây khoai lang trồng trên nền đất lúa tại hộ anh Phạm Thanh Ca khá mới, nhưng đem lại hiệu quả tốt về năng suất, mặc dù hộ chưa có nhiều kinh nghiệm trong quá trình canh tác cây khoai nhưng mô hình thực hiện rất thành công. Thông qua mô hình trồng khoai trên nền đất lúa của anh Thanh Ca, đơn vị sẽ phối hợp địa phương xây dựng kế hoạch mở rộng diện tích trồng khoai lang trên địa bàn huyện Thạnh Trị; để mở rộng diện tích, trước mắt là kêu gọi công ty liên kết bao tiêu đầu ra sản phẩm khoai lang sau thu hoạch, nhằm tạo mô hình sản xuất bền vững và đảm bảo nguồn thu nhập tốt tại hộ, khi trồng khoai lang thay thế cây lúa vụ Hè Thu.
Mặc dù khoai lang dễ trồng, nhẹ công chăm sóc, ít tốn chi phí đầu tư trong mùa vụ nhưng để phát triển trồng khoai tại hộ, người dân nên cân nhắc về đầu ra của khoai lang sau thu hoạch. Đồng thời, trong quá trình trồng, cần phải áp dụng đúng các quy trình kỹ thuật canh tác thì khoai mới đạt năng suất tốt, đặc biệt chú ý đến điều kiện tự nhiên của từng địa phương, xem việc đưa khoai lang trồng trên nền đất có phù hợp chưa, nếu chưa cần phải cải tạo đất cho phù hợp, trước khi xuống giống khoai.
Thúy Liễu